Download Vietnam's Agricultural Sector: An Overview of Labor, Policies, and Challenges and more Thesis Science education in PDF only on Docsity!
II. LÝ LU ẬN V Ề HÀNG HÓA S ỨC LAO Đ ỘNG C ỦA C.MÁC V ỚI TH Ị
TR ƯỜNG LAO Đ ỘNG Ở VI ỆT NAM HI ỆN NAY
- Th trị ường lao đ ng ộ Th trị ường lao đ ng là m t b ộ ộ ộ ph n c a hậ ủ ệ th ng th trố ị ường, trong đó di n ễ ra quá trình trao đ i giổ ữa m t bên là ng ộ ười lao đ ng t ộ ự do và m t bên là ngộ ười có nhu c u sầ ử d ng lao đ ng. Sụ ộ ự trao đ i này đổ ược tho ả thu n trên cậ ơ s ở m i quanố hệ lao đ ng nhộ ư ti n lề ương, ti n công, đi u ki n làm vi c…thông qua m t h ề ề ệ ệ ộ ợp đ ng ồ làm vi c b ng văn b n hay b ng mi ng.ệ ằ ả ằ ệ 3
- Th ực tr ng th tr ạ ị ường lao đ ng ộ ở Vi t Nam hi n nayệ ệ a. L ực l ượng lao đ ng và trình đ ộ ộ ngu n lao đ ng:ồ ộ Ở n ước ta l ực l ượng lao đ ng ộ r t d i dào. Theo sấ ồ ố li u th ng kê c a Bệ ố ủ ộ Lao đ ng-Thộ ương binh-Xã h i. Tính ộ đ nế ngày 1/7/2003 l ực l ượng lao đ ng c ộ ả n ước l ớn h ơn 15 tu i là 42.128.300 ng ổ ười , tăng 1,85% so v ới năm 2002, trong đó ở thành th có 10.186.800 ngị ười, ởnông thôn là 31.941.500 ng ười chi m 75,82%, l ế ực l ượng lao đ ng đang làm vi c là ộ ệ 41.179. ng ười, lao đ ng đ ộ ược đào t o 21%; nh ạ ưng v n còn thi u l ẫ ế ực l ượng lao đ ng có ộ tay ngh , trình đề ộ chuyên môn k ỹ thu t c a ngậ ủ ười lao đ ng còn th p. Tính chung c ộ ấ ả n ước s ố ng ười đ ược đào t o ngh ạ ề nghi p và kệ ỹ năng (có trình đ ộ s ơ c p ho cấ ặ có ch ứng ch ngh ỉ ề tr ở lên) chi m 19.62% t ng lế ổ ực l ượng lao đ ng và trong đó trình ộ độ cao đ ng, đ i h c trẳ ạ ọ ở nên ch có 4,16%. Trình đỉ ộ chuyên môn k ỹ thu t giậ ữa thành thị v ới nông thôn cũng có s ự khác bi t lệ ớn. Ở khu v ực thành th , t ị ỷ ệl có trình độ chuyên môn k ỹ thu t là 44,6%,ậ ở nông thôn là 11,89%. Đ c bi t làặ ệ ở mi n núi, các nôngề lâm tr ường, trình đ ộ văn hóa, tay ngh ề c a công nhân còn th p hủ ấ ơn nhi u so v ề ới
nh ững n ơi khác. b. S ự chênh l ch giệ ữa cung và c u: Th tr ầ ị ường lao đ ng ộ ở Vi t Nam đang m tệ ấ cân đ i nghiêm tr ng giố ọ ữa cung và c u. Ch t l ầ ấ ượng lao đ ng và năng su t lao ộ ấ đ ngộ th p. 2/3 trong t ng sấ ổ ố vi c làm không b n vệ ề ững… Đó là nh ững v n đ ấ ề n i t iộ ạ trong vi c phát tri n th trệ ể ị ường lao đ ng ộ ở Vi t Nam hi n nay.ệ ệ Trong xu th ế h i nh p sâu vào n n kinh tộ ậ ề ế th ế gi ới, đòi h i th tr ỏ ị ường lao đ ng ộ ở Vi t Nam phát tri n linh ho t đệ ể ạ ể h ỗ tr ợ tăng tr ưởng, nâng cao s ức c nh tranh ạ c aủ n n kinh t. Thề ế ế nh ưng, do m ới hình thành và phát tri n ch ể ưa đ ng b , nên th ồ ộ ị tr ường lao đ ng Vi t Nam đang b c l ộ ệ ộ ộ nhi u y u đi m l n mâu thu n, trong đóề ế ể ẫ ẫ nghiêm tr ng nh t là m t cân b ng giọ ấ ấ ằ ữa cung và c u, năng su t lao đ ng th p. ầ ấ ộ ấ Trong khi chúng ta d ư th ừa s ức lao đ ng ộ ở nông thôn thì ở lĩnh v ực phát tri n công ể nghi p,ệ các ngành d ch vị ụ trung cao c p l i thi u h t lao đ ng tr m tr ng.ấ ạ ế ụ ộ ầ ọ 4 Hi n cệ ả n ước v n còn trên 50% lao đ ng làm vi c trong lĩnh v ẫ ộ ệ ực nông nghi p. Đi u này cho th y Vi t Nam v n là m t nệ ề ấ ệ ẫ ộ ước kém phát tri n và tình tr ng ể ạ thi u vi c làmế ệ ở nông thôn v n tr m tr ng (chi m tẫ ầ ọ ế ỷ tr ng g n 97% trong t ng sọ ầ ổ ố lao đ ng thi u vi c làm chung). M c dù, sộ ế ệ ặ ự chuy n d ch cể ị ơ c u lao đ ng đã có tínấ ộ hi uệ tích c ực nh ưng ch ưa theo k p t c đ ị ố ộ chuy n d ch cể ị ơ c u kinh tấ ế và vi c phânệ ph i,ố s ử d ng lao đ ng trong các khu vụ ộ ực kinh t ế m t cân đ i. Cấ ố ụ th ,ể ở khu v ực ngoài nhà n ước s ử d ng (trên 87%) lao đ ng xã h i, nhụ ộ ộ ưng đ i b ạ ộ ph n làm vi cậ ệ ở h ộcá th ,ể s n xu t nhả ấ ỏ phân tán, phi chính th ức v ới trình đ ộ công ngh , phệ ương th ức s n ả xu tấ l c h u, năng su t lao đ ng th p. Đó là cái vòng lu n qu n trong bạ ậ ấ ộ ấ ẩ ẩ ức tranh
ng ười s ử d ng lao đ ng.ụ ộ Th ứ hai, v n d ng lí lu n hàng hoá sậ ụ ậ ức lao đ ng ph i phù h ộ ả ợp v ới quá trình h i nh p qu c t. Đi u đó đòi h i các doanh nghi p ph i chộ ậ ố ế ề ỏ ệ ả ủ đ ng xây dộ ựng và phát tri n ngu n nhân lể ồ ực c ả v ề s ố ượl ng và ch t l ấ ượ ng, nh t là v ấ ề trình đ ộchuyên môn, k ỹ thu t, vậ ề ph m ch t, năng lẩ ấ ực thì m ới có th ể ti p c n đế ậ ược n n kinh t ề ế tri th ức và h i nh p qu c t .ộ ậ ố ế Th ứ ba, tôn tr ng nhân cách, phát huy vai trí làm ch , năng đ ng sáng t o,ọ ủ ộ ạ tinh th n yêu nầ ước, yêu dân t c c a ng ộ ủ ười lao đ ng. Đ ộ ể phát huy m t cáchộ m nh mạ ẽ trong lao đ ng s n xu t, khi n cho ngộ ả ấ ế ười lao đ ng toàn tâm, toàn ý, đem h t tài ộ ế năng, s ức l ực c a mình đ ủ ể đóng góp cho xă h i, cho doanh nghi p vộ ệ ới l ợi ích chung. Th ứ ưt , v n d ng lí lu n hàng hoá s ậ ụ ậ ức lao đ ng ph i g n li n v ộ ả ắ ề ới vi c hình ệ thành đ i ngũ lao đ ng có tŕnh độ ộ ộvà c ơc u h ấ ợp lí đáp ứng yêu c u c a s ầ ủ ự nghi p côngệ nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t nệ ệ ạ ấ ước. Đi u đó có nghĩa là ph i xây d ề ả ựng và phát tri nể ngu n nhân lồ ực m ới đáp ứng đ ược yêu c u c a th ầ ủ ực ti n. Đó là nh ễ ững ng ười bi tế n m b t và sắ ắ ử d ng có hi u quụ ệ ả nh ững ph ương ti n k ệ ỹ thu t hi n đ i. Nhậ ệ ạ ững ng ười có năng l ực sáng t o trong nghiên c ạ ứu khoa h c, trong qu n lí vĩ mô và vi mô, là ọ ả nh ững ng ườ ứi ng x ử có văn hoá cũng nh ư có đ o đạ ức ngh ề nghi p... Điệ 6 đôi v ới đào t o ngh , đào t o chuyên môn, nghi p v , k ạ ề ạ ệ ụ ỹ thu t cho ngậ ười lao đ ng,ộ c n quan tâm giáo d c ph m ch t đ o đầ ụ ẩ ấ ạ ức, t ư th ức trách nhi m, lòng yêu n ệ ước, yêu ch ủ nghĩa xă h i, trung thành vộ ới m c tiêu, lí t ụ ưởng c a Đ ng, cho dù ng ủ ả ười lao đ ng đó làm vi c trong b t cộ ệ ấ ứ doanh nghi p thu c thành ph n kinh tệ ộ ầ ếnào. Th ứ năm, thúc đ y giao d ch trên th trẩ ị ị ường lao đ ng b ng các hình th ộ ằ ức
nh ư: phát tri n h ể ệ th ng trung tâm giố ới thi u vi c làm, tăng c ệ ệ ường qu n lí Nhà ả n ước, c ng c ủ ố và nâng cao ch t lấ ượng ho t đ ng c a các doanh nghi p xu t ạ ộ ủ ệ ấ kh u laoẩ đ ng, phát tri n hộ ể ệ th ng thông tin, th ng kê th trố ố ị ường lao đ ng; hoàn thi n h ộ ệ ệ th ng pháp lu t vố ậ ề th trị ường lao đ ng, hoàn thi n b ộ ệ ộ máy qu n lí và v n hànhả ậ có hi u quệ ả th trị ường lao đ ng, nâng cao h ộ ơn n ữa vai trò c a các t ủ ổ ch ức đ i di n ạ ệ cho ng ười lao đ ng và t ộ ổ ch ức đ i di n cho ch ạ ệ ủ s ử d ng lao đ ng, ti p t c hoànụ ộ ế ụ thi nệ các chính sách th trị ường lao đ ng, chính sách ti n l ộ ề ương. Ngoài ra, Th ực hi n t t quy ho ch m ng l ệ ố ạ ạ ưới các tr ường đ i h c, cao đ ng các ạ ọ ẳ tr ường d y ngh ạ ề theo h ướng xã h i hóa, linh ho t, năng đ ng, g n đào t o v ộ ạ ộ ắ ạ ới sử d ng.ụ Hoàn thi n cệ ơ ch ế chính sách theo h ướng gi i phóng s ả ức s n xu t, gi i phóng ả ấ ả s ức lao đ ng, khuy n khích m i ng ộ ế ọ ười đ u t ầ ư phát tri n s n xu t t o vi c làm,ể ả ấ ạ ệ t oạ đi u ki n thu hút đ u tề ệ ầ ư n ước ngoài Ti p t c hoàn chính sách vế ụ ề ti n công, ti n lề ề ương, các ch ế đ ộ đ i vố ới ng ười lao đ ng độ ể th trị ường lao đ ng v n hành m t cách có hi u qu ộ ậ ộ ệ ả trong n n kinh tề ế thị tr ường. Tóm l i, sạ ự ồt n t i và phát tri n c a hàng hoá s ạ ể ủ ức lao đ ng và th tr ộ ị ường s ức lao đ ng là m t t t y u khách quan, vi c th ộ ộ ấ ế ệ ừa nh n s ậ ức lao đ ng là hàng ộ hoá không c n trả ở vi c xây dệ ựng CNXH mà còn giúp kích thích c ả ng ười s ở h ữu s ức lao đ ng l n ngộ ẫ ười s ử d ng lao đ ng đóng góp tích cụ ộ ực h ơn vào s ự nghi p phátệ tri nể chung c a đ t nủ ấ ước. 7 K ẾT LU ẬN Có th ể nói th trị ường lao đ ng là khá m ộ ới m ẻ đ i vố ới Vi t Nam b ệ ởi l ẽ vi c hìnhệ thành các ch ợ lao đ ng, trung tâm giộ ới thi u vi c làm r t nh ệ ệ ấ ỏ ẻl. Có th ểnói lao đ ngộ là m t y u tộ ế ố đ u vào quan tr ng trong quá trình s n xu t ra s n ph m: lao đ ng,ầ ọ ả ấ ả ẩ ộ
