Download Thực tập hóa đại cương 2 and more Exams Chemistry in PDF only on Docsity!
BÀI 2: Xác định đương lượng Mg bằng phương pháp đẩy H 2
I. Nguyên tắc:
được dùng để xác định đương lượng của các kim loại phản ứng
nhanh và hoàn toàn với axit và bazơ, giải phóng ra H 2
Mg + HCl → MgCl 2
+ H
2
1 đl Mg tức là Đ (g) 1 đl H 2
tức 1g H 2
hay 11200ml H 2
(đktc)
a (g) Mg V 0
ml H 2
(đktc)
- a
V
0
II. Cách tiến hành:
- Kiểm tra ống nghiệm có kín với hệ thống không bằng cách tạo sự chênh lệch cột
nước giữa hai bên. Nếu cột nước thay đổi một chút rồi dừng lại thì hệ kín. Nếu hệ hở thì
cột nước thay đổi tới khi hai bên bằng nhau.
- Dùng giấy ráp đánh sạch miếng Mg để loại bỏ MgO. Dùng kéo cắt nửa rồi đem cân
xác định a (20~30mg)
- Cho Mg vào nhánh dài. Dùng pipet bơm HCl vào nhánh ngắn của ống nghiệm chữ Y
một lượng bằng 1,5 lượng phản ứng. Lắp vào hệ thống. Trước khi lắp, hạ thấp ống gắn
với ống nghiệm xuống.
- Kiểm tra hệ thống đã kín hay chưa.
- Thăng bằng mực nước hai bên để cố định áp suất hệ bằng áp suất khí quyển. Ghi V 1
- Sau khi phản ứng xảy ra hết, làm nguội hệ thống về nhiệt độ phòng bằng cách
ngâm trong cốc nước máy khoảng 3-5 phút.
- Thăng bằng mực nước hai bên. Ghi V 2
III. Xử lý số liệu:
V
H
2
= V
1
− V
2
P
hệ
= P
H
2
T
Thang bằng: P
hệ
= P
khí quyển
} ⇒ P
H
2
= P
kq
− ε
T
P
0
. V
0
T
0
P
H
2
. V
H
2
T
H
2
V
0
P
H
2
. V
H
2
. T
0
P
0
. T
H
2
(P
kq
− ε
T
). (V
2
− V
1
- (t° + 273 )
STT Các đại lượng thực nghiệm Lần 1 Lần 2
1 Khối lượng Magie kim loại, a (gam) 0.0292g 0.0291g
Áp suất khí quyển, P kq
(mmHg)
( 1 )
771,813mmHg 771,813mmHg
3 Nhiệt độ phòng, t° (°C) 13°C 13°C
4 Áp suất hơi nước bão hòa, Ɛ T
(mmHg) 11,987mmHg 11,987mmHg
5 Mức nước ống trước phản ứng, V 1
(ml) 1,5ml 1,8ml
6 Mức nước ống sau phản ứng, V 2
(ml) 30ml 30ml
Thể tích Hidro ở điều kiện chuẩn, V 0
(ml) 27,198ml 26,912ml
8 Đương lượng của Magie, Đ 12.02 12.
9 Sai số tương đối (%) - 1.07% - 0.33%
IV. Giải thích sai số:
Sai số =
tn
lt
lt
lt
A
n
tn
< 12,15 : Sai số âm. Nguyên nhân: Do chưa làm nguội hệ thống đã thăng bằng áp
suất.
tn
12.15 : Sai số dương. Nguyên nhân: Do hệ thống không tuyệt đối kín hoặc do Mg
bị lẫn MgO.
Chú ý: Khi đề bài yêu cầu tính khối lượng Mg cần dùng để thoát ra một khoảng thể
tích khí H 2
nào đó, ta tính theo điều kiện tiêu chuẩn.
1
1mBar = 100 Pa
760mmHg = 101325Pa
III. Xử lý số liệu:
P
hệ
= P
O
2
T
Thang bằng: P
hệ
= P
kq
} ⇒ P
O
2
= P
kq
− ε
T
STT Các đại lượng thực nghiệm Lần 1 Lần 2
1 Khối lượng ống nghiệm trước khi thí nghiệm, m 1
(g) 30,563 31,
2 Khối lượng ống nghiệm sau khi thí nghiệm, m 2
(g) 29,908 30,
Khối lượng O 2
, m = m
1
− m
2
(g) 0,655 0,
4 Thể tích O 2
, V (ml) 475 320
5 Áp suất khí quyển, P kq
(mmHg) 769,563 768,
Áp suất hơi nước bão hòa, Ɛ T
(mmHg) 15,477 14,
7 Nhiệt độ phòng, T (K) 291 290
8 Khối lượng mol của O 2
, M (g/mol) 33,205 32,
9 Sai số tương đối (%) 3,77% 1,68%
IV. Giải thích sai số:
Sai số =
M
tn
− M
lt
M
lt
Nguyên nhân:
- Sai sô âm: Do chưa đưa hệ về nhiệt độ phòng đã đem đo thể tích khí thu được, dẫn
đến V khí
tăng.
- Do hệ chưa kín dẫn đến khí bị thoát ra ngoài, V khí
giảm.
- Do hóa chất bị ẩm, khi tính toán không trừ đi khối lượng m
H
2
O
, dẫn đến m
O
2
lớn
hơn.
BÀI 4: Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hóa học
I. Cơ sở lý thuyết:
- Ảnh hưởng của nồng độ đến cân bằng hóa học:
- Khảo sát sự chuyển dịch cân bằng dưới tác dụng của sự tăng nồng độ các chất phản
ứng hoặc sản phẩm phản ứng đối với cân bằng trong dung dịch.
vàng nhạt đỏ thẫm
Hằng số can bằng: K
C
C
Fe(SCN)
3
. C
KCl
3
C
FeCl
3
. C
KSCN
3
la hằng số ở nhiệt độ xac định.
- Ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng hóa học:
- Khảo sát sự chuyển dịch cân bằng khi thay đổi nhiệt độ đối với hệ khí.
- Phản ứng: 2NO 2
⇌ N
2
O
4
(ΔH
0
= - 56,9kJ/mol)
nâu đỏ không màu
0
= ∆H
0
− T∆S
0
= −RTlnK
⇔ lnK = −
∆H
0
RT
∆S
0
T
⇒ lnK
2
− lnK
1
∆H
0
RT
2
∆H
0
RT
1
⇔ ln
K
2
K
1
∆H
0
R
T
2
T
1
II. Cách tiến hành-Giải thích:
- Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ các chất đầu và sản phẩm phản ứng:
- Rót 10ml nước cất vào một cốc thủy tinh. Thêm vào 1 giọt dung dịch FeCl 3
bão hòa
và 1 giọt dung dịch KNCS bão hòa. Lắc đều rồi chia ra 4 ống nghiệm đánh số:
bão hòa, lắc đều. Dung dịch trong ống
nghiệm đậm màu hơn so với ống nghiệm 1. Khi cho thêm dung dịch FeCl 3
vào,
nồng độ FeCl 3
tăng lên, cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận làm giảm nồng độ
của FeCl 3
đi, sinh ra Fe(NCS) 3
có màu đỏ thẫm, dung dịch đậm màu hơn.
- Ống 3: Thêm 2~3 giọt dung dịch KNCS bão hòa, lắc đều. Thêm 2-3 giọt dung
dịch KNCS bão hòa, lắc đều. Dung dịch trong ống nghiệm đậm màu hơn so với ống
nghiệm 1. Khi cho thêm dung dịch KNCS vào, nồng độ KNCS tăng lên, cân bằng
chuyển dịch theo chiều thuận làm giảm nồng độ của KNCS đi, sinh ra Fe(NCS) 3
có
màu đỏ thẫm, dung dịch đậm màu hơn.
- Ống 4: Thêm một ít tinh thể KCl, lắc tan. Thêm một ít tinh thể KCl, lắc tan. Dung
dịch trong ống nghiệm nhạt màu hơn so với ống nghiệm 1. Khi cho thêm tinh thể
KCl vào, nồng độ KCl tăng lên, cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch làm giảm
BÀI 5: Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng
I. Cơ sở lý thuyết:
- Tốc độ trung bình của phản ứng: v = ±
∆C
∆t
- Ảnh hưởng của nồng độ các chất phản ứng:
- Phản ứng: aA + bB → cC +dD
- Tốc độ phản ứng: v = k. C
A
m
. C
B
n
, trong đó {
m: bậc rieng của phản ứng đối với A
n: bậc rieng của phản ứng đối với B
m + n: bậc của phản ứng
- Đối với phản ứng đơn giản, một giai đoạn: v = k. C
A
a
. C
B
b
- Để khảo sát ảnh hưởng của nồng độ các chất phản ứng, ta sử dụng phản ứng:
Na 2 S 2 O 3 + H 2 SO 4 ⇌ H 2 C 2 O 4 + Na 2 SO 4
H
2
C
2
O
4
⇌ S↓
tr ắ
ng
SO
3
SO
4
, thay đổi nồng độ Na 2
S
2
O
3
sẽ làm thay đổi tốc độ phản
ứng và được nhận biết nhờ sự thay đổi khoảng thời gian tạo ra kết tủa lưu huỳnh trong
dung dịch.
- Ảnh hưởng của nhiệt độ:
- Hằng số tốc độ phản ứng: k = A. e
−
E
∗
RT
, trong đó E: năng lượng hoạt động hóa (E>0)
- Theo thuyết va chạm hoạt động thì phản ứng chỉ xảy ra khi các phần tử của chúng va
chạm trực tiếp với nhau. Về mặt năng lượng, các phần tử hoạt động phải có năng lượng
vượt quá một giới hạn nào đó. Hiệu số giữa giá trị năng lượng giới hạn đó và năng
lượng trung bình của các phần tử được gọi là năng lượng hoạt động hóa của phản ứng,
ký hiệu là E. Mỗi phản ứng có một E nhất định.
- Số lần tăng của tốc độ phản ứng khi nhiệt độ tăng 10°C được gọi là hệ số nhiệt độ của
tốc độ phản ứng, ký hiệu γ.
γ =
v
T+ 10
v
T
k
T+ 10
k
T
= 2 ÷ 4
- Để khảo sát ảnh hưởng của nhiệt độ, ta sử dụng phản ứng:
2KMnO 4
+ 5H
2
C
2
O
4
⇌ K
2
SO
4
+ 10CO
2
+ 8H
2
O
- Khi nhiệt độ càng cao, tốc độ phản ứng sẽ càng lớn và dung dịch mất màu càng
nhanh.
- Ảnh hưởng của chất xúc tác:
- Chất xúc tác có tác dụng làm thay đổi tốc độ phản ứng. Chúng đã làm thay đổi năng
lượng hoạt động hóa của phản ứng do tạo thành các hợp chất trung gian hoạt động có
năng lượng thấp hơn khi không có chất xúc tác.
- Để khảo sát ảnh hưởng của chất xúc tác, ta sử dụng phản ứng kali pemanganat và
axit oxalic trong dung dịch axit sunfuric loãng khi có mặt và không có mặt MnSO 4. Nếu
ion Mn
2+
có khả năng xúc tác cho phản ứng này thì thời gian mất màu của dung dịch
phản ứng khi có thêm Mn
2+
sẽ nhanh hơn khi không có Mn
2+
II. Cách tiến hành:
- Ảnh hưởng của nồng độ các chất phản ứng:
- Dùng pipet hút chính xác 3ml dung dịch Na 2
S
2
O
3
0,2M cho vào ống nghiệm sạch và
khô và dung một pipet khác hút 3ml dung dịch H 2
SO
4
0,2M vào một ống nghiệm khác.
SO
4
vào dung dịch Na 2
S
2
O
3
, lắc đều. Dùng đồng hồ bấm giây
từ lúc rót hai dung dịch vào với nhau cho tới khi dung dịch bắt đầu xuất hiện kết tủa
đục sữa.
- Tiến hành các thí nghiệm tương tự với dung dịch Na 2
S
2
O
3
pha loãng nồng độ đi 1.5,
2, 3 lần.
- Ảnh hưởng của nhiệt độ:
- Dùng pipet hút chính xác 2ml dung dịch kali pemanganat 0,01M cho vào một ống
nghiệm sạch và khô. Dung pipet khác hút 2ml dung dịch axit oxalic 0,1M pha trong
axit sunfuric loãng (20%) cho vào ống nghiệm thứ hai.
- Đo nhiệt độ phòng tại thời điểm làm thí nghiệm.
- Đổ nhanh dung dịch H 2
C
2
O
4
vào dung dịch KMnO 4
, lắc đều. Dùng đồng hồ bấm giây
từ khi bắt đầu trộn lẫn 2 dung dịch tới khi dung dịch mất màu, trong suốt.
- Tiến hành thí nghiệm ở điều kiện nhiệt độ +10°C, +20°C, +30°C.
- Ảnh hưởng của chất xúc tác:
- Lấy vào hai ống nghiệm sạch và khô, mỗi ống 2 ml dung dịch axit oxalic 0,1M pha
trong axit sunfuric loãng (20%).
- Thêm vào ống nghiệm thứ nhất 3 giọt dung dịch MnSO4 loãng. Thêm vào ống
nghiệm thứ hai 3 giọt nước cất. Thêm vào mỗi ống nghiệm 3 giọt dung dịch KMnO
0,01M, lắc đều.
- Dùng đồng hồ bấm giây từ lúc thêm dung dịch KMnO4 vào ống nghiệm tới khi dung
dịch mất màu, trong suốt.
- Ảnh hưởng của nhiệt độ:
Nhiệt độ thí nghiệm, T(K) t phòng
(19°C) t phòng
10°C t phòng
20°C t phòng
+ 30°C
Thời gian mất màu, Δt (s) 111 61 22 10
T
ln v = ln
∆t
(
1
)
- Có tốc độ phản ứng: v = k. C
KMnO
4
m
. C
H
2
C
2
O
4
n
. C
H
2
SO
4
p
= A. e
−
E
∗
RT
. C
KMnO
4
m
. C
H
2
C
2
O
4
n
. C
H
2
SO
4
p
= A
′
. e
−
E
∗
RT
⇔ ln v = lnA
′
E
∗
R
T
- Đồ thị thu được có dạng đường thẳng (y=a.x+b)
⇒ ln
1
∆t
phụ thuộc vào
1
T
theo hàm số mũ.
E
∗
R
= 69 , 78 ⇒ E
∗
lnA
′
- Ảnh hưởng của chất xúc tác:
- Ống nghiệm 1 có chất xúc tác MnSO 4
: 23s
- Ống nghiệm 2 không có chất xúc tác MnSO 4
: 72s
⇒ Ion Mn
2+
có khả năng xúc tác cho phản ứng nên thời gian mất màu của dung dịch
phản ứng khi có thêm Mn
2+
sẽ ngắn hơn khi không có Mn
2+
1
Trong trường hợp này, có thể tính chính xác v. Xuất phát từ công thức v =
∆C
∆t
với ΔC
là biến thiên nồng độ KMnO 4
nhưng ở đây nồng độ KMnO 4
mất màu trong các ống
nghiệm là bằng nhau nên được lược bỏ.
BÀI 6: Xác định bậc phản ứng phân hủy H 2
O
2
bằng xúc tác KI
I. Nguyên tắc:
- Về bậc phản ứng, xem trang 7. Lưu ý: Đây là đại lượng thực nghiệm.
- Cách xác định bậc phản ứng: Tiến hành thí nghiệm xác định sự phụ thuộc của nồng
độ chất phản ứng vào thời gian khi nhiệt độ và áp suất của hệ không đổi. Sau đó giả
thiết phản ứng xảy ra một bậc nào đó, nếu số liệu thực nghiệm phù hợp với phương
trình động học tích phân của bậc đó thì bậc giả thiết của phản ứng là đúng.
O
2
trong dung dịch có xúc tác KI, có thể có hai giả thiết:
- Phản ứng xảy ra theo hai giai đoạn:
H
2
O
2
⇌ H
2
O + O (chậm)
2O ⇌ O
2
(nhanh)
Tốc độ chung của phản ứng sẽ bằng tốc độ của giai đoạn chậm nhất và phản ứng là
bậc một.
Phương trình động học tích phân: ln
C
0
C
t
= k. t
- Phản ứng xảy ra một giai đoạn:
H
2
O
2
+ H
2
O
2
⇌ 2H
2
O + O
2
Phản ứng là bậc hai.
Phương trình động học tích phân:
C
t
C
0
- Bằng thực nghiệm, xác định sự phụ thuộc của nồng độ H 2
O
2
vào thời gian phản ứng ở
điều kiện nhiệt độ, áp suất và nồng độ KI không đổi thì có thể xác định bậc của phản
ứng.
O
2
ban đầu được xác định theo V
O
2
tối đa có thể thu được từ dung dịch
khi toàn bộ H 2
O
2
phân hủy hết. Nồng độ H 2
O
2
ở thời điểm t sẽ được xác định dựa trên
V
O
2
thoát ra tại thời điểm đó. Do nồng độ H 2
O
2
tỉ lệ với số mol H 2
O
2
vì có cùng thể tích
dung dịch; số mol H 2
O
2
tỉ lệ với số mol O 2
; số mol O 2
tỉ lệ với thể tích O 2
ở cùng điều
kiện nhiệt độ áp suất.
II. Cách tiến hành:
- Đổ nước vào bộ đo thể tích. Nâng bên ống gắn ống nghiệm lên, hạ bên ống còn lại
xuống thấp sao cho có thể đo được 25ml khí O 2
thoát ra.
- Dùng pipet hút 3ml dung dịch H 2
O
2
5% vào nhánh ngắn của ống nghiệm chữ Y và
hút 5ml dung dịch KI 0,1M vào nhánh dài.
- Lắp ống nghiệm vào hệ thống, kiểm tra hệ thống có kín hay không bằng cách thay
đổi mực nước giữa hai bên ống.
- Thăng bằng mực nước hai bên, đọc và ghi mức nước. Nghiêng ống nghiệm cho dung
dịch KI chảy hết sang nhánh có chứa dung dịch H 2
O
2
, lắc đều.
Sau đun 20,5 20,2 21,5 19,
⇒ Phản ứng phân hủy H 2
O
2
trong dung dịch loãng có xúc tác I
là bậc một với hằng số
tốc độ phản ứng k
= tan α = 0,0008 (l/mol.s).
∗ 𝐂𝐡ú ý: Phải thay
C
0
C
t
bằng
V
∞
V
∞
− V
t
vì không xác định chính xác được nồng độ C
t
của
H
2
O
2
còn lại trong dung dịch. Chứng minh công thức:
C
0
C
t
V
∞
V
∞
− V
t
BÀI 8: Pha dung dịch và chuẩn độ
I. Cơ sở lý thuyết:
- Pha dung dịch:
a) Pha dung dịch chuẩn:
- Dung dịch chuẩn là dung dịch đã biết nồng độ chính xác của chất tan, có thể dựa vào
chúng để xác định nồng độ các dung dịch khác. Dung dịch chuẩn thường được pha từ
chất gốc hoặc từ ống chuẩn:
- Chất gốc là những chất thỏa mãn các điều kiện sau:
tinh.
- Chất và dung dịch của nó phải bền, không bị phân hủy ở điều kiện thường, không
tác dụng với O 2
không khí, không hút ẩm, bền với ánh sáng.
- Khối lượng phân tử hoặc nguyên tử của chất càng lớn càng tốt để giảm sai số khi
cân chất chuẩn.
- Cách pha dung dịch chuẩn:
- Từ chất gốc: Cân một lượng chính xác chất gốc đã tính toán trước theo nồng độ và
thể tích dung dịch cần pha ở dạng tinh thể. Chuyển định lượng vào bình định mức
sạch. Thêm nước cất đến 2/3 bình, lắc cho tan hết tinh thể, thêm nước đến vạch mức,
đậy nút, lắc đều.
- Từ ống chuẩn: Trong ống chuẩn thường chứa sẵn một lượng chính xác chất dưới
dạng tinh thể hoặc dung dịch. Chuyển định lượng chất vào bình định mức có thể tích
1 lít, thêm nước đến vạch mức, đậy nút, lắc đều. Dung dịch thu được có nồng độ đúng
với nồng độ ghi trên ống chuẩn.
b) Pha dung dịch có nồng độ gần đúng:
- Nếu tinh thể rắn không phải là chất gốc và không có ống chuẩn thì ta chỉ pha được
dung dịch có nồng độ gần đúng, sau đó dùng dung dịch chuẩn để xác định chính xác
nồng độ của chất tan trong dung dịch pha được.
c) Pha loãng dung dịch từ dung dịch khác có nồng độ cao hơn:
- Pha loãng là thêm nước cất vào để thu được dung dịch có nồng độ nhỏ hơn.
- Trong dung dịch trước và sau pha loãng, vì lượng chất tan không thay đổi nên:
C
1
. V
1
= C
2
. V
2
⇔ C
1
. V
1
= C
2
. (V
1
+ V
n
⇔ V
n
V
1
. (C
1
− C
2
C
2
với {
C
1
, C
2
: nồng độ trước và sau khi pha loãng của dung dịch (cùng đơn vị)
V
1
, V
2
: thể tích trước và sau khi pha loãng của dung dịch (cùng đơn vị)
V
n
: thể tích nước cất cần thêm vào (cùng đơn vị)
II. Cách tiến hành
- Pha dung dịch
a) Pha dung dịch axit oxalic chuẩn có nồng độ chính xác 0,1N:
- Dùng cân phân tích cân chính xác lượng tinh thể H 2
C
2
O
4
.2H
2
O cần thiết trên giấy cân
để pha 100ml dung dịch có nồng độ chính xác 0 ,1N(=0,05M)
- Chuyển toàn bộ lượng cân từ giấy cân vào bình định mức 100ml sạch qua phễu thủy
tinh, búng nhẹ vài lần cho chất rơi hết sang phễu. Thêm nước cất qua phễu đến 2/
bình, lắc tròn cho tan hết tinh thể axit oxalic. Thêm nước đến vạch mức, đậy nút, lắc
đều.
b) Pha dung dịch HCl có nồng độ gần đúng 0,1 N từ dung dịch 17%: (Không thể pha
được dung dịch chuẩn của HCl vì HCl dễ bay hơi )
- Tính thể tích dung dịch HCl 17% (d= 1,08g/ml) cần dùng để pha 100ml dung dịch
có nồng độ 0,1N.
- Rửa sạch một pipet 5ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch HCl 17%. Dùng pipet này hút lấy thể tích HCl 17%
đã tính cho vào bình định mức 100ml. Thêm nước cất đến vạch mức, đậy nút, lắc đều.
c) Pha dung dịch KMnO 4
có nồng độ gần đúng 0, 0 5N từ dung dịch KMnO 4
0,1M: (Không
thể pha được dung dịch chuẩn của KMnO 4
vì KMnO 4
dễ oxi hóa )
- Tính thể tích dung dịch KMnO 4
có nồng độ 0,1M cần lấy để pha 100ml dung dịch
KMnO 4
có nồng độ 0,05N.
- Rửa sạch một pipet 5ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch KMnO 4
0,1M. Dùng pipet này hút lấy thể tích KMnO 4
0,1M đã tính cho vào bình định mức 100ml. Thêm nước đến vạch mức, đậy nút, lắc
đều.
- Chuẩn độ:
a) Chuẩn độ xác định nồng độ dung dịch NaOH:
- Sử dụng dung dịch chuẩn H 2
C
2
O
4
(1a) để xác định nồng dung dịch định chuẩn NaOH
(1c).
- Rửa sạch một buret 25ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch NaOH. Rót đầy dung dịch NaOH vào buret, chỉnh
mức dung dịch trong buret về 0.
- Rửa sạch một pipet 5ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch H 2
C
2
O
4
, rồi hút chính xác 5ml dung dịch, cho vào
bình nón sạch. Thêm 2-3 giọt dung dịch phenolphtalein.
- Từ buret, cho từng giọt dung dịch NaOH vào bình nón, vừa cho vừa lắc đều cho tới
khi bắt đầu xuất hiện màu hồng nhạt bền. Ghi số ml dung dịch NaOH tiêu tốn. Lặp lại 3
lần, các giá trị chênh nhau không quá 0,1ml và lấy giá trị trung bình. Tính nồng độ
của dung dịch NaOH.
b) Chuẩn độ xác định nồng độ dung dịch HCl:
- Sử dụng dung dịch chuẩn NaOH (1c) để xác định nồng độ dung dịch định chuẩn HCl
(1b).
- Sử dụng buret ở 2a. Rót đầy dung dịch NaOH vào buret, chỉnh mức dung dịch trong
buret về 0.
- Rửa sạch một pipet 5ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch HCl, sau đó hút chính xác 5ml dung dịch HCl cho vào
bình nón sạch. Thêm 2-3 giọt dung dịch phenolphtalein.
- Từ buret, cho từng giọt dung dịch NaOH vào bình nón, vừa cho vừa lắc đều cho tới
khi bắt đầu xuất hiện màu hồng nhạt bền. Ghi số ml dung dịch NaOH tiêu tốn. Lặp lại 3
lần, các giá trị chênh nhau không quá 0,1ml và lấy giá trị trung bình. Tính nồng độ của
dung dịch HCl.
c) Chuẩn độ xác định nồng độ KMnO 4
bằng dung dịch chuẩn H 2
C
2
O
4
- Sử dụng dung dịch chuẩn H 2
C
2
O
4
(1a) để xác định nồng dung dịch định chuẩn
KMnO 4
(1d).
- Rửa sạch một buret 25ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch KMnO 4
. Rót đầy dung dịch KMnO 4
vào buret, chỉnh
mức dung dịch trong buret về 0.
- Rửa sạch một pipet 5ml bằng nước máy, tráng ba lần bằng nước cất rồi tráng ba lần
bằng những lượng nhỏ dung dịch H 2
C
2
O
4
, sau đó hút chính xác 5ml dung dịch H 2
C
2
O
4
cho vào bình nón sạch.
SO
4
20%, đun nóng dung dịch đến 60-70°C để tăng tốc độ
phản ứng.
- Từ buret, cho từng giọt dung dịch KMnO 4
vào bình nón, vừa cho vừa lắc đều cho tới
khi xuất hiện màu tím hồng nhạt bền. Ghi số ml dung dịch KMnO 4
tiêu tốn. Lặp lại 3
lần, các giá trị chênh nhau không quá 0,1ml và lấy giá trị trung bình. Tính nồng độ của
dung dịch KMnO 4
Chú ý:
- Các dụng cụ như pipet, buret phải tráng bằng dung dịch để dung dịch trong pipet,
buret có nồng độ xác định.
- Các dụng cụ như bình định mức, bình nón không được tráng bằng dung dịch để
tránh gây ra sai số vì các bình được dùng để chứa một lượng dung dịch xác định.
- Ở thí nghiệm 2a và 2b, có thể đảo cho NaOH ở dưới bình nón được nhưng sẽ khó
nhận biết được điểm tương đương. Ở thí nghiệm 2c, không được phép đảo KMnO 4
xuống bình nón vì:
dư → đưa về Mn
- Chuẩn độ:
a) Chuẩn độ xác định nồng độ dung dịch NaOH:
- Lần 1: 5,05 ml
- Lần 2: 5,0 ml
- Lần 3: 5,1 ml
⇒ V
NaOH
≈ 5 , 05 ml
Theo định luật đương lượng, ta có:
N
NaOH
. V
NaOH
= N
H
2
C
2
O
4
. V
H
2
C
2
O
4
⇒ N
NaOH
N
H
2
C
2
O
4
. V
H
2
C
2
O
4
V
NaOH
= 0 , 991 (N)
b) Chuẩn độ xác định nồng độ dung dịch HCl:
- Lần 1: 5,7 ml
- Lần 2: 5,6 ml
- Lần 3: 5,7 ml
⇒ V
NaOH
≈ 5 , 67 ml
Theo định luật đương lượng, ta có:
N
HCl
. V
HCl
= N
NaOH
. V
NaOH
⇒ N
HCl
N
NaOH
. V
NaOH
V
HCl
= 1 , 123 (N)
c) Chuẩn độ xác định nồng độ KMnO 4
bằng dung dịch chuẩn H 2
C
2
O
4
- Lần 1: 5,25 ml
- Lần 2: 5,15 ml
- Lần 3: 5,25 ml
⇒ V
KMnO
4
≈ 5 , 216 ml
Theo định luật đương lượng, ta có:
N
KMnO
4
. V
KMnO
4
= N
H
2
C
2
O
4
. V
H
2
C
2
O
4
⇒ N
KMnO
4
N
H
2
C
2
O
4
. V
H
2
C
2
O
4
V
KMnO
4
= 0 , 0959 (N)
BÀI 9: Sự thủy phân. Tích số tan của các chất điện ly ít tan
I. Cơ sở lý thuyết:
- Sự thủy phân các muối trong nước:
- Sự tương tác giữa muối và nước dẫn đến tạo thành các chất điện ly yếu được gọi là sự
thủy phân của muối.
a) Muối của một bazơ mạnh với một axit yếu:
- Khi hòa tan muối MA vào nước, trong dung dịch có xảy ra các quá trình điện ly sau:
MA ⇌ M
+ A
2H
2
O ⇌ H
3
O
+ OH
- Vì HA là một axit yếu nên ion A
kết hợp với ion H 3
O
tạo ra các phân tử HA kém
phân ly và làm cho cân bằng điện ly của nước chuyển dịch sang bên phải.
A
+ H
3
O
⇌ HA + H
2
O
⇒ Dung dịch có tính bazơ.
Với quá trình thủy phân A
+ H
2
O ⇌ HA + OH
K
TP
[
HA
]
. [OH
−
]
[A
−
]
K
n
K
HA
pH = 7 +
pK
HA
log C
MA
b) Muối của một bazơ yếu với một axit mạnh:
MA ⇌ M
+ A
M
+ 2H
2
O ⇌ MOH + H
3
O
⇒ Dung dịch có tính axit.
K
TP
K
n
K
MOH
pH = 7 −
pK
MOH
log C
MA
c) Muối của bazơ yếu và axit yếu:
MA ⇌ M
+ A
A
+ H
3
O
⇌ HA + H
2
O
M
+ 2H
2
O ⇌ MOH + H
3
O
⇒ Dung dịch có tính axit hay bazơ phụ thuộc vào độ mạnh của axit yếu HA và bazơ yếu
MOH.
K
TP
K
n
K
HA
. K
MOH
pH =
(pK
HA
MOH
