HOOFDSTUK 17 EXTERNALITEITEN EN PUBLIEKE GOEDEREN. (2023-2024), Summaries of Economics

Download HOOFDSTUK 17 EXTERNALITEITEN EN PUBLIEKE GOEDEREN. (2023-2024) and more Summaries Economics in PDF only on Docsity!

Hoofdstuk 17

Externaliteiten en publieke goederen

Inhoud

1. Inleiding
2. Inefficiënties door externaliteiten
3. Allocatie van eigendomsrechten voor het herstellen van het evenwicht o (^) Methoden om het evenwicht te herstellen – standaarden en heffingen o (^) Stelling van Coase
4. Publieke goederen o (^) Taxonomie o (^) Vraag naar publieke goederen o (^) Vrijbuiters en het aanbod van publieke goederen

Inefficiënties door externaliteiten

MPK (Marktaanbod) MSK V M B E F R G N K H Z V A Aantal ton chemicaliën per week = aantal eenheden vervuiling per week Prijs P P 1 Q Q 1 MPK bij Q* MEK**

Inefficiënties door externaliteiten

Marktevenwicht Maatschappelijk optimum Verandering Consumentensurplus (CS) A+B+G+K A -B-G-K Producentensurplus (PS) E+ F+R+H+N B+E+F+R+H+G B+G-N Negatieve externaliteit (NE) -R-H-N-G-K-M -R-H-G M+N+K Netto maatschappelijke winst (CS+PS-NE) A+B+E+F-M A+B+E+F M Welvaartsverlies M 0 M

Perfect concurrentiële markt & maatschappelijk

optimum

• Hoe het maatschappelijk optimum bereiken?
• (^) Vervuiling o (^) Emissiestandaarden: Een limiet opgelegd door de overheid op de hoeveelheid emissies die mogen uitgestoot worden. o (^) Emissieheffing: een belasting op vervuiling die wordt uitgestoot in het milieu.

Methodes om het optimum te herstellen: taks

Producentenhoeveelheid (ton/ dag) / Afval (eenheden/ dag) Prijs (€/ton) Vraag naar papier MKa MKp MSK = MKp + MKa em MKp T Qm MKg Mkp + T

Positieve externaliteiten: subsidies

Markthoeveelheid Prijs P P 1 Q 1 Q MPB** MK Aanbod – subsidie per eenheid MSB = MPB+MEB P$ MMO bij Q 1 A B E F G R U V W K L T H (^) N J M MEB

Inefficiënties door externaliteiten

Marktevenwicht Maatschappelijk optimum met subsidie Verandering Consumentensurplus (CS) B+E +F B+E+F+G+K+L G+K+L Producentensurplus (PS) G+R F+G+R+J+M F+J+M Positieve externaliteit (PE) A+H+J A+H+J+M+N+T M+N+T Overheidskost subsidie (S) 0 -F-G-J-K-L-M-T F-G-J-K-L-M-T Netto maatschappelijke winst (CS+PS+PE-S) A+B+E+F+G+H+J+R A+B+E+F+G+H+J+M+N+R M+N

Optima herstellen – Papierfabriek & vissers

• D.m.v eigendomsrechten
• Geval 1: geen expliciete verdeling van rechten o (^) Nashevenwicht: geen filter, waterzuiveringsstation

Optima herstellen – Papierfabriek & vissers

• Geval 2: vissers hebben het eigendomsrecht tot geen vervuiling en heffen geld op vervuiling (bv. €500) Vissers Pap ierf abri ek Geen station Station Geen filter 0,600 0, Filter 300,500 300, Nash evenwicht : filter, geen zuiveringsstation

Stelling van Coase

• Wanneer er geen belemmeringen zijn tot onderhandelen (hoge transactiekosten), leidt het toekennen van eigendomsrechten tot het meest efficiënte resultaat (waarbij de gezamenlijke winsten maximaal zijn).
• Efficiëntie wordt gerealiseerd, ongeacht wie de eigendomsrechten bezit.
• (^) De inkomensverdeling wordt bepaald door wie de eigendomsrechten bezit: eigendomsrechten zijn waardevol (de partij met de eigendomsrechten wordt gecompenseerd door de andere partij).

Stelling van Coase

• Belemmeringen: o (^) Transactiekosten mogen niet te hoog zijn o (^) Groot aantal betrokkenen o (^) Asymmetrische/imperfecte informatie Voorbeeld: Wat zijn de gevolgen van gentechnologie op lange termijn?

Uitsluitbaar Niet-uitsluitbaar Rivaal Zuiver private goederen Appelen Commons Visbestand Niet-Rivaal Clubgoederen Concert Zuiver publieke goederen Defensie

Vraag naar publieke goederen

Omdat publieke goederen niet-rivaal zijn, is de gezamenlijke vraag de gezamenlijke ‘bereidheid tot betaling’-curve en dus de verticale sommering van de individuele bereidheden tot betaling.